گلیم بافی هورامانات
گلیم بافی هورامانات یکی از قدیمی ترین صنایع دستی است. که از گذشته های دور در میان اقوام مختلف ایرانی رواج داشته است. گلیم یک نوع زیرانداز دستباف است که از تار و پود تشکیل شدهاست. تار معمولاً از جنس پنبه یا پشم است و پود نیز از جنس پشم است. گلیم ها معمولاً دارای طرح ها و رنگ های متنوعی هستند که نشان دهنده فرهنگ و هنر قوم سازنده آنها هستند.
مراحل گلیم بافی
گلیم بافی یک فرآیند پیچیدهاست. که به مهارت و تجربه بالایی نیاز دارد. مراحل گلیم بافی به طور کلی به شرح زیر است:
- تهیه مواد اولیه
اولین مرحله در گلیم بافی، تهیه مواد اولیه است. تار معمولاً از پنبه یا پشم تهیه میشود. پود نیز معمولاً از پشم تهیه می شود. پشم مورد استفاده در گلیم بافی معمولاً از پشم گوسفند یا بز است.
- ریسندگی
پس از تهیه مواد اولیه، نوبت به ریسندگی می رسد. ریسندگی فرآیندی است که در آن الیاف پشم به نخ تبدیل می شوند. تار و پود گلیم با نخ های ریسیده شده بافتهمیشوند.
- تنظیم دار
پس از ریسندگی، نوبت به تنظیم دار می رسد. دار گلیم بافی یک سازه چوبی است که نخ های تار روی آن کشیدهمیشوند. تنظیم دار به دقت بالایی نیاز دارد تا گلیم بافته شده دارای شکل و اندازه مناسب باشد.
- بافت گلیم
پس از تنظیم دار، نوبت به بافت گلیم می رسد. بافت گلیم یک فرآیند زمان بر است که به مهارت و تجربه بالایی نیاز دارد. در بافت گلیم، نخ های پود از زیر و روی نخ های تار عبور داده می شوند تا طرح مورد نظر ایجاد شود.
- شستشوی گلیم
پس از بافت گلیم، نوبت به شستشوی آن می رسد. شستشوی گلیم به کمک آب و مواد شوینده انجام می شود. شستشوی گلیم باعث می شود تا گلیم تمیز و نرم شود.
انواع گلیم
گلیم ها بر اساس عوامل مختلفی مانند نوع تار و پود، طرح و رنگ، و کاربرد به انواع مختلفی تقسیم می شوند. از جمله انواع گلیم می توان به موارد زیر اشاره کرد:
-
گلیم پشمی: گلیم پشمی یکی از رایج ترین انواع گلیم است که از پشم گوسفند یا بز بافتهمیشود. گلیم پشمی دارای بافتی متراکم و مقاوم است.
-
گلیم ابریشمی: گلیم ابریشمی یکی از گران قیمت ترین انواع گلیم است که از ابریشم بافتهمیشود. گلیم ابریشمی دارای بافتی نرم و لطیف است.
-
گلیم جاجیم: جاجیم یک نوع گلیم ساده است که از نخ های پنبه ای یا پشمی بافتهمیشود. جاجیم دارای بافتی نازک و سبک است.
-
گلیم سوزنی: گلیم سوزنی یک نوع گلیم است که با استفاده از سوزن بافتهمیشود. گلیم سوزنی دارای بافتی ظریف و زیبا است.
-
گلیم افشار: گلیم افشار یکی از معروف ترین انواع گلیم است. که در منطقه افشار در استان آذربایجان غربی بافتهمیشود. گلیم افشار دارای طرح های متنوع و زیبا است.
-
گلیم ورنی: گلیم ورنی یکی از معروف ترین انواع گلیم است. که در منطقه ورنی در استان کردستان بافتهمیشود. گلیم ورنی دارای طرح های هندسی و رنگ های شاد است.
اهمیت گلیم بافی هورامانات
گلیم بافی یکی از صنایع دستی مهم ایران است که نقش مهمی در اقتصاد و فرهنگ کشور دارد. گلیم بافی منبع درآمدی برای بسیاری از مردم محلی است و همچنین نشان دهنده فرهنگ و هنر غنی ایران است.
همچنین گلیم بافی دارای ارزش فرهنگی بالایی است. گلیم ها معمولاً دارای طرح ها و رنگ هایی هستند که نشان دهنده فرهنگ و هنر قوم سازنده آنها هستند. همچنین گلیم ها میتوانند نشان دهنده هویت و تاریخ یک منطقه باشند.
گلیم بافی یک هنر ارزشمند است که باید از آن حمایت و پاسداری شود.
گلیم بافی و جاجیم بافی دو نوع بافت فرش هستند که شباهت های زیادی به هم دارند اما تفاوت هایی نیز با هم دارند.
شباهت های گلیم بافی و جاجیم بافی
- هر دو از مواد اولیه مشابهی مانند پشم، پنبه، یا ترکیبی از این دو ساختهمیشوند.
- هر دو به صورت افقی بافتهمیشوند.
- هر دو دارای طرح های متنوعی هستند که معمولاً از طبیعت الهام گرفته شده اند.
تفاوت های گلیم بافی و جاجیم بافی
- ضخامت: گلیم ها معمولاً از جاجیم ها ضخیم تر هستند.
- نحوه بافت: گلیم ها به صورت پیوسته بافته می شوند، در حالی که جاجیم ها به صورت تار و پود بافتهمیشوند.
- طرح و رنگ: گلیم ها معمولاً دارای طرح های پیچیده تری هستند و از رنگ های بیشتری استفاده میشود.
- کاربرد: گلیم ها معمولاً به عنوان زیرانداز، روانداز، یا پرده استفاده می شوند. جاجیم ها نیز به عنوان زیرانداز، روانداز، یا پرده استفاده می شوند، اما به دلیل نازک تر بودن، بیشتر برای مصارف تزئینی استفاده می شوند.
خلاصه
گلیم بافی و جاجیم بافی دو نوع بافت فرش هستند که هر دو دارای ویژگی های خاص خود هستند. گلیم ها معمولاً ضخیم تر، پیچیده تر، و رنگارنگ تر از جاجیم ها هستند و بیشتر برای مصارف کاربردی استفاده می شوند. جاجیم ها معمولاً نازک تر، ساده تر، و کم رنگ تر از گلیم ها هستند و بیشتر برای مصارف تزئینی استفاده می شوند.